İŞ HUKUKUNDA ARABULUCULUK
Arabuluculuk, 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununda 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile değişiklikler yapılması üzerine ve arabuluculuk iş hukukundan doğan davaların büyük bir çoğunluğunda DAVA ŞARTI yani zorunlu hale gelmiştir. Yeni 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunun 3. Maddesinin ilk fıkrasında işçi veya işveren alacağı ve tazminatları ile işe iade talebiyle açılan davalarda arabulucuya başvurulmuş olmasını dava şartı olduğu açıkça ifade edilmiştir.
Buna göre dava açmak isteyen işçi ve işverenler ve/veya vekil ve avukatları Yeni İş Mahkemeleri Kanununun 3. Maddesinin 2. Fıkrasına göre “arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde mahkemece davacıya, son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını içeren davetiye gönderilir. İhtarın gereği yerine getirilmez ise dava dilekçesi karşı tarafa tebliğe çıkarılmaksızın davanın usulden reddine karar verilir.”
Aşağıdaki dava ve işlerde arabulucuya başvurulmaması halinde davanız herhangi bir incelemeye tabi tutulmaksızın reddedilecektir.
- İşe İade Davaları
- Boşta Geçen Süre Tazminatından Doğan Davalar
- İşe Başlatmama Tazminatından Doğan Davalar
- Kıdem Tazminatı Alacağından Doğan Davalar
- İhbar Tazminatından Doğan Davalar
- Kötüniyet Tazminatından Doğan Davalar
- Bakiye Süre Ücreti Alacağından Doğan Davalar
- Eşit Davranmama Tazminatından Doğan Davalar
- Sendikal Tazminattan Doğan Davalar
- Ücret Alacağından Doğan Davalar
- Fazla Mesai Ücretinden Doğan Davalar
- Yıllık İzin Ücretinden Doğan Davalar
- Yol ve Yemek Ücretinden Doğan Davalar
- Ulusal Bayram ve Genel Tatil ( UBGT ) Ücretindan Doğan Davalar
- Prim ve İkramiye Ücretinden Doğan Davalar
TİCARİ ARABULUCULUK
Arabuluculuk; dava yoluna gitmeden, kişilerin başvurabileceği alternatif bir çözüm yoludur. Ülkemizde de iş uyuşmazlıklarında uygulanmakta olan arabuluculuk oldukça başarılı sonuçlar ortaya çıkartmıştır ve çıkartmaya da devam etmektedir. Bunun yanı sıra; 01.01.2019 tarihi itibariyle ticari uyuşmazlıklar bakımından da; dava şartı olarak arabuluculuk getirilmiştir. Bu düzenlemeye ilişkin kanun maddesi Türk Ticaret Kanun’un 5. maddesine eklenmiştir.
Bütün ticari işletmeler ve şirketlerden, çek, bono gibi kıymetli evraktan, taşıma işlerinden, gemi ticaretinden, sigortacılıktan, bankacılıktan, ödünç işlerinden, rekabetten, fikri mülkiyetten kaynaklanan uyuşmazlıklar zorunluluk kapsamındadır. Ticari davalarda arabuluculuğun dava şartı olmasına ilişkin düzenleme, sadece ticari davalara yöneliktir.
Ticari davanın kapsamıysa oldukça geniştir. Bu nedenle hak kaybına uğramamak adına uyuşmazlık konusunun ticari bir dava olup olmadığı iyi tespit edilmelidir. Ticari dava kendi içinde mutlak ticari dava ve nispi ticari dava olarak ayrılmaktadır. Mutlak ticari davada, tarafların sıfatına ve işin ticari işletmeyle ilgili olup olmadığına bakılmaz. Bu davalarda önemli olan kanun tarafından ticari dava addedilmektir. Örnek vermek gerekirse, Türk Ticaret Kanunu kapsamında sayılan tüm davalar mutlak ticari davadır. Bunun için başka bir özelliğin aranmasına gerek yoktur. Kanun bu şekilde kabul ettiği için, uygulama da bu şekilde olacaktır.